HDP – istanbulbulten.net

BBP Genel Başkanı Mustafa Destici’den Bedelli Çıkışı: 100 Bin Lira Ödesin

Büyük Birlik Partisi Genel Başkanı Mustafa Destici, bedelli askerlik düzenlemesine ilişkin, “Tek bir rakam olmamalı. Herkes için 15 bin olmamalı. Gelir düzeyine göre olsun. Eğer asgari ücretle çalışıyorsa o 5 bin lira ödesin. Aylık geliri 100 bin lira ise o da 100 bin lira ödesin. Yani bu adalet sağlansın” dedi.

“TEK BİR RAKAM OLMAMALI, ASGARİ ÜCRETLİYSE 5 BİN LİRA ÖDESİN”

Destici, söz konusu düzenleme için üzerinde durulması gereken asıl meselenin 15 bin lira konusu olduğunu ifade ederek, “Öbür taraftan bu husus ile ilgili dile getireceğimiz bir şey de yaş 25, 15 bin lira meselesi. Tek bir rakam olmamalı. Herkes için 15 bin olmamalı. Gelir düzeyine göre olsun. Eğer asgari ücretle çalışıyorsa o 5 bin lira ödesin. Aylık geliri 100 bin lira ise o da 100 bin lira ödesin. Yani bu adalet sağlansın. Siz, asgari ücretli ile Türkiye’nin en zengininin çocuğunu aynı fiyata, 15 bin liraya bedelli askerlik yaptırırsanız bence bu adil ve doğru olmaz. Mutlaka bunun Mecliste teklif getirilirken ve görüşülürken komisyonlarda bu şekilde buradaki düzenlemelerin yapılması lazım.” dedi.

İHTİYAÇ OLAN YERLERE YOLLANSIN

Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bazı meslek kollarında çalışan insanlara ihtiyaç duyabileceğine de değinen Destici, silahlı kuvvetler tarafından belirlenen bazı meslek grubu üyelerinin bedelli yerine bizzat kısa dönem gibi 6 ay süreyle ihtiyaç olan yerlerde görevlendirilip, bedelli askerlikten yararlanmak isteyen gençler arasında oluşacak yoğunluğun azaltılabileceğini savundu.

Bedelli Askerlikte 28 Gün Şartının Kalkma İhtimali Doğdu

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin bedelli askerlikte 28 günlük eğitimi gereksiz bularak eleştirmesi, kanun teklifinin de seyrini değiştirme ihtimalini doğurdu. Pazartesi günü TBMM Plan Bütçe Komisyonunda yapılacak görüşmelerde bir önerge ile 28 günlük eğitimden vazgeçilmesi ve bedel miktarını ödeyenlerin hiç silah altına alınmaması eğilimi doğdu.

KOMİSYONDA HANGİ PARTİNİN KAÇ ÜYESİ VAR?

MHP’li üyeler komisyonda 28 günlük eğitimin kaldırılmasını talep ederse, AK Partş istemese bile MHP ve muhalefetin oyları değişiklik için yeterli bulunuyor. TBMM Plan Bütçe Komisyonunda AK Parti’nin 15, CHP’nin 7, MHP ve HDP’nin 3’er, İYİ Partinin ise 2 üyesi var. Komisyonun Başkanvekilliği görevinde de, MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu bulunuyor.

“BEDELLİLERİN DE ASKERLİK ANISI OLSUN”

TBMM’deki milletvekilleri arasında , bedelli askerlik yapacakların 28 gün eğitime alınması ya da hiç silah altına alınmaması şeklinde beliren iki görüşün de destekçileri bulunuyor. 28 günlük eğitimi destekleyen milletvekilleri, gençlerin kısa süreli de olsa üniforma giymesinin, vatan görevi bilinci açısından önemli olduğunu belirterek, “Askerlik görevi Türk halkı için önem taşıyan bir kavram. Anayasa’da da vatan hizmeti, hak ve ödev olarak yer alıyor. Bu görev 28 gün de olsa kışla kokusu alınarak yapılmalı, bedellilerin de askerlik arkadaşı ve askerlik anısı olsun” görüşünü savunuyorlar.

“28 GÜNDE KİMSE BİR ŞEY ÖĞRENEMEZ”

28 günlük eğitimi gereksiz bulan milletvekilleri ise “Askerlik harp sanatı. 28 günde kimse birşey öğrenemez. Bu eğitim hem verimsiz olacak, hem de yüz binlerce bedelli asker için devlet, giyim kuşamdan yemeğine kadar harcama yapacak. 28 gün askere gidecekler, uzun dönem askerlerle birlikte aynı kışlada olacağı için kadro er ve erbaşlar açısından moral motivasyon bozukluğu da yaratıyor. Özel sektörde çalışanların 28 gün iş yerinden ayrılması da hem kendisi hem de işveren açısından sıkıntıya yol açar. Bedelli 2011 ve 2014 yıllarında olduğu gibi silah altına alınmadan uygulanmalı” görüşünde birleşiyorlar.

AK Parti-MHP bloğu 10 puan kaybetti

İstanbul başta olmak üzere 11 şehirin 8’i referandumu hayır oylarıyla tamamladı. 1 Kasım 2015 seçiminde İstanbul, Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Bilecik, Sakarya ve Kocaeli olmak üzere 11 ilin 7’sinde AK Parti önde bitirmişti. Son genel seçimde bu bölgede sadece Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ’da CHP birinci sıradaydı.

İstanbul’dan sonra Marmara’nın en büyük şehirlerinden Bursa’da 1 milyon 880 bin seçmenin 987 bini ‘evet’ dedi. Yüzde 53.21 ‘evet’ oyu alan AK Parti’nin bu şehirde 1 Kasım’daki oyu yüzde 54’tü. MHP ise 1 Kasım’da yüzde 12.4 oy almıştı. AK Parti’nin 2015’teki gibi seçimi önde bitirdiği Kocaeli’de 1 milyon 166 bin seçmenin yüzde 56.69’una karşılık gelen 650 bini ‘evet’i tercih etti. Bu şehirde 1 Kasım’da AK Parti’nin oyu da yüzde 56.5 olmuştu. CHP-HDP’nin 1 Kasım’daki toplam oylarının yüzde 34.6 olduğu Kocaeli’de yüzde 43.3 ‘hayır’ çıktı.

Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ’da ‘hayır’ tercihleri CHP oylarının çok üstüne çıktı. Edirne’de yüzde 70.3, Kırklareli’nde yüzde 71.3, Tekirdağ’da yüzde 61’lik oranlar, bu illerde ‘hayır’ kanadına MHP ve hatta AK Parti seçmeninden destek geldiğini ortaya koydu.

AK Parti’ye destekte artış oldu

Bu durum bölgede AK Parti’ye destek olarak değerlendirildi. Güneydoğu Anadolu bölgesinde 9 ilden 5’i ‘hayır’ derken Gaziantep, Şanlıurfa gibi büyük nüfuslu kentler ‘evet’e destek verdi. Bölgede katılım yüzde 83 olarak belirlendi.

Gaziantep’te ‘evet’i destekleyen AK Parti ve MHP’nin 1 Kasım’daki oy oranı yüzde 71.2 olurken, referandumda ‘evet’ oyları 62.46 olarak sandığa yansıdı. Gaziantep’te AK Parti ve MHP, 8.74 puanlık fire verdi.

Diyarbakır’da HDP ve CHP’nin 1 Kasım’da yüzde 74.4 olan oy oranına karşılık referandumda ‘hayır’ oyu yüzde 67.58 oldu. Şanlıurfa’da AK Parti ve MHP’nin 1 Kasım’da aldığı oy toplam 67.4 olurken, referandumda bu ilden ‘evet’e destek 3.4 puan artarak yüzde 70.8 oldu.

HDP’den tepki: Bize gelen veriler farklı

Ankara’da oy kullanan HDP Parti Sözcüsü Osman Baydemir, bazı milletvekilleri ve MYK üyeleri seçim sonuçlarını Genel Merkez’de takip etti. HDP, 70’ten fazla ilde 500 civarında merkezde kriz masası kurdu. Genel Merkez’de kurulan kriz masasında 30 kişi görev yaptı.

Sandık Takip Sistemi’nin de kurulduğu HDP’de, YSK’dan ve sandık başındaki partililerden gelen sonuçlar eşleştirildi. Seçim sonuçlarını genel merkez binasında takip eden HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Saruhan Oluç, “YSK, referandumun meşruiyetine tamamen gölge düşürmüştür. Türkiye’de de hiçbir seçimde bu kadar büyük bir hukuksuzluğun ve usulsüzlüğün yapıldığı görülmedi. Mühürsüz pusulaların ve zarfların kullanılabilmesi, referandum sonuçlarını gayrimeşru hale getirmiştir. Hukuksuz karara itirazlar yapılacaktır” diye konuştu.

HDP resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada da “Sonuç ‘evet’ de çıksa ‘hayır’ da, sandıkların 3’te 2’sine itiraz edeceğiz. Bize ulaşan veriler, 3-4 puan düzeyinde manipülasyona işaret ediyor” ifadelerine yer verdi.

4 beyaz 3 kahverengi

KARADENİZ

BAYBURT REKORLA RİZE’Yİ GEÇTİ

MALİYE Bakanı Naci Ağbal’ın memleketi Bayburt’un ‘evet’ rekoru kırdığı dünkü halk oylamasına Karadeniz Bölgesi güçlü destek verdi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın memleketi Rize ‘evet’ desteğinde Bayburt ve Aksaray’ın arkasından 3’üncü sırada yer aldı.

AK Parti, bugüne kadar en güçlü desteği bulduğu Karadeniz’de 7 Haziran’da yüzde 51.7, 1 Kasım’da da yüzde 61.1 oy aldı. Bölgenin halk oylamasına desteği ise yüzde 63.2 oldu. 1 Kasım seçimleri dikkate alındığında, MHP’nin bölgede dünkü sandık sonuçlarına oy desteğinin 2.1 puanla sınırlı kaldığı gibi bir sonuç ortaya çıktı.

Maliye Bakanı Naci Ağbal’ın memleketi Bayburt yüzde 81.67’lik oy oranıyla ‘evet’ rekoru kırdı. Bayburt’u 3’üncü sıradan yüzde 75.56’lık oy desteğiyle Rize, 4’üncü sıradan da yüzde 75.16’lık oy desteğiyle Gümüşhane izledi. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun memleketi Trabzon’da ise 1 Kasım’da AK Parti’nin bu kentte aldığı yüzde 66.53’lük oy oranına göre dünkü halk oylamasında yüzde 66.46 destek çıktı.

SANDIĞA MHP ETKİSİ

Trabzon’un yanı sıra Rize, Samsun ve Düzce’de de halk oylamasına verilen destek 1 Kasım’da AK Parti’nin oy oranlarıyla uyumlu çıktı. Yani MHP’li ‘evet koalisyonu’nun bu kentlerde sandık sonuçlarına etkisi hissedilmedi. Buna karşılık 1 Kasım’a göre halk oylamasındaki destek Bayburt’ta 9, Gümüşhane’de 7, Çorum’da 3 puan artarken, Ordu’da ise halk oylaması desteği 1 Kasım’da AK Parti’nin aldığı oyun yaklaşık 2 puan altında kaldı.

İKİ KENT ‘HAYIR’ DEDİ

Karadeniz’de sadece iki kent ‘hayır’ dedi. Halk oylamasına Zonguldak’taki destek yüzde 49’da, Artvin’deki destek ise yüzde 46’da kaldı.

Turan YILMAZ / ANKARA

İÇ ANADOLU

‘EVET’ KOALİSYONUNDAN 2.5 PUAN GELDİ

İÇ Anadolu Bölgesi’nden dünkü halk oylamasına 1 Kasım seçimlerinde AK Parti’nin bu bölgeden aldığı oyla uyumlu destek geldi. Birkaç ilde kendisini gösteren MHP’nin desteği ise bölge genelinde etkisiz kaldı.

AK Parti’ye 7 Haziran’da yüzde 51.9, 1 Kasım’da da yüzde 61.4 oy oranıyla destek veren bölge, dünkü halk oylamasına desteğini de yüzde 63.9 ile gösterdi. 1 Kasım seçim sonuçları dikkate alındığında MHP’li ‘evet’ koalisyonunun halk oylamasına katkısı yaklaşık 2.5 puan oldu. Bu bölgede Ankara’nın ardından ‘hayır’ diyen ikinci kent Eskişehir oldu.

KAYSERİ VE KONYA

Bölgenin AK Parti’nin kaleleri olarak nitelendirilen eski Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün memleketi Kayseri ile eski Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun memleketi Konya’da da benzer sonuçlar çıktı. 1 Kasım’da AK Parti’ye yüzde 73 oy veren Konya dünkü halk oylamasında da yine aynı oy oranını çıkarırken, Kayseri’de ise yaklaşık 2 puanlık artış oldu. 1 Kasım’da bu kentte yüzde 16.3 oy alan MHP’nin halk oylamasına desteğinin sınırlı kaldığı gözlendi. BBP’nin ‘evet’ koalisyonuna katılması da Sivas’tan yüzde 71’lik destek çıkardı.

Turan YILMAZ / ANKARA

GÜNEYDOĞU

AK PARTİ’YE DESTEKTE ARTIŞ OLDU

GÜNEYDOĞU Anadolu Bölgesi’nde ‘hayır’ oyları daha yüksek çıkarken, 1 Kasım seçimlerinde oy dağılımına göre HDP’nin güçlü olduğu illerde ‘evet’ oyundaki artış dikkat çekti. Bu durum bölgede AK Parti’ye destek olarak değerlendirildi. Güneydoğu Anadolu bölgesinde 9 ilden 5’i ‘hayır’ derken Gaziantep, Şanlıurfa gibi büyük nüfuslu kentler ‘evet’e destek verdi. Bölgede katılım yüzde 83 olarak belirlendi. Gaziantep’te ‘evet’i destekleyen AK Parti ve MHP’nin 1 Kasım’daki oy oranı yüzde 71.2 olurken, referandumda ‘evet’ oyları 62.46 olarak sandığa yansıdı. Gaziantep’te AK Parti ve MHP, 8.74 puanlık fire verdi. Diyarbakır’da HDP ve CHP’nin 1 Kasım’da yüzde 74.4 olan oy oranına karşılık referandumda ‘hayır’ oyu yüzde 67.58 oldu. Şanlıurfa’da AK Parti ve MHP’nin 1 Kasım’da aldığı oy toplam 67.4 olurken, referandumda bu ilden ‘evet’e destek 3.4 puan artarak yüzde 70.8 oldu.

Rifat BAŞARAN / ANKARA

MARMARA

AK PARTİ-MHP BLOĞU 10 PUAN KAYBETTİ

17.5 milyon seçmenle en büyük bölge olan Marmara’da Anayasa tercihinin rengi yüzde 50,8 ile ‘hayır’ oldu. AK Parti-MHP bloğu açısından 10 puanlık kayıp oldu. Marmara, yüzde 89 oranla en yüksek katılımın gerçekleştiği bölgelerden oldu. 7 milyon 816 bin oyla bölgenin yüzde 50.81’i Cumhurbaşkanlığı sistemine ‘hayır’ dedi.

Bülent SARIOĞLU / ANKARA

EGE

EZİCİ HAYIR ÜSTÜNLÜĞÜ

EGE Bölgesi’nde ezici ‘hayır’ üstünlüğü ortaya çıktı. Bu bölgede ‘hayır’ oyu yüzde 60.18’e ulaştı. ‘Evet’ cephesinde birleşen AK Parti ile MHP, 1 Kasım 2015 seçimine göre Ege’de 13.34 oranında puan kaybetti. 1 Kasım seçimlerinde Ege’deki oyların yüzde 38.9’unu CHP, yüzde 34.7’sini AK Parti, yüzde 18.9’unu MHP, yüzde 7.4’ünü ise HDP almıştı. ‘Evet’ cephesinde birleşen AK Parti ile MHP’nin 1 Kasım’da bölgede aldığı toplam oy oranı yüzde 53.16’ydı. Sekiz ilin bulunduğu Ege’de Aydın, Denizli, İzmir, Manisa, Muğla, Uşak ‘hayır’, Afyonkarahisar ve Kütahya ise tercihini ‘evet’ten yana kullandı. Referandumda Uşak yüzde 47.04 ‘evet’, yüzde 52.96 ‘hayır’ dedi. Uşak’ta AK Parti ve MHP’nin oluşturduğu ‘evet’ cephesinin 1 Kasım seçimine göre toplamda 17.71 oranında puan kaybettiği görüldü.

Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’nun ve MHP’nin Anayasa değişikliği görüşmeleri sürecini yürüten milletvekili Mehmet Parsak’ın seçim bölgesi Afyonkarahisar’da ise sandıktan yüzde 64.37 ‘evet’, yüzde 35.63 oranında ise ‘hayır’ çıktı. Bu şehirde ‘evet’ cephesinin kazanmasına rağmen 1 Kasım’a göre oranlar 16.03’lük puan kaybı yaşadı.

Umut ERDEM / ANKARA

AKDENİZ

AK PARTİ-MHP YÜZDE 15.54 PUAN KAYBETTİ

AKDENİZ Bölgesi’ne, ‘hayır’ damgasını vurdu. Akdeniz Bölgesi’nde sandıktan yüzde 53.84 oranında ‘hayır’ oyu çıktı. ‘Evet’ cephesinde birleşen AK Parti ve MHP, 1 Kasım 2015’teki milletvekilliği seçimine göre Akdeniz’de 15.54 oranında puan kaybı yaşadı. Adana, Antalya, Hatay, Mersin ‘hayır’ derken, Burdur, Isparta, Kahramanmaraş, Osmaniye ise tercihini ‘evet’ten yana kullandı. Bu bölgedeki sürpriz sonuçlardan birisi AB Bakanı Ömer Çelik’in seçim bölgesi ve Büyükşehir Belediye Başkanlığı MHP’de olan Adana’da oldu. Adana yüzde 42.16 oranında ‘evet’, yüzde 57.84 oranında ‘hayır’ dedi. Antalya da tercihini ‘hayır’dan yana kullandı.

Umut ERDEM / ANKARA

DOĞU ANADOLU

5 İLDE ‘HAYIR 9 İLDE ‘EVET’ ÖNDE ÇIKTI

DOĞU Anadolu Bölgesi’nde 5 ilde ‘hayır’, 9 ilde ise ‘evet’ oyları önde çıktı. Oy kullanan 2 milyon 972 bin 153 seçmenden 1 milyon 673 bin 977’si tercihini ‘evet’ten yana kullanırken, HDP’nin güçlü olduğu illerde ‘evet’ oylarına desteğin arttığı görüldü. Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki 14 ilde referanduma katılım 80.6 oldu. ‘Evet’i destekleyen AK Parti ve MHP 1 Kasım seçimlerinde toplam 1 milyon 579 bin 310 oy alırken, CHP ve HDP, 1 milyon 69 bin 567 oy almıştı. Referandumda ise 1 milyon 673 bin 977 ‘evet’ oyu kullanıldı. HDP’nin, güçlü olduğu Van’da yüzde 9.8 puanı ‘evet’e geçti.

Rifat BAŞARAN / ANKARA

KATILIM YÜKSEK

HALK oylamasında Türkiye genelinde 167 bin 140 sandıkta oy kullanıldı. Yüksek Seçim Kurulu’nun açıklamasına göre, 58 milyon 366 bin 647 kayıtlı seçmen var. Dünkü referandumda 49 milyon 411 bin 370 oy kullanıldı. Geçerli oy sayısı 48 milyon 551 bin 771 oldu. 8 milyon 955 bin seçmenin oy vermek için sandığa gitmediği anlaşıldı. Seçime katılım oranının da yüzde 85.60 olduğu kaydedildi.

Referandum 2017 sonuçları… (İl il, ilçe ilçe referandum sonuçları)

1923’ten bu yana uygulanan parlamenter sistemden cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişi öngören 18 maddelik anayasa değişikliği kabul edildi.

‘Evet’ cephesindeki AK Parti ve MHP’nin son seçimde aldığı toplam oy yüzde 61.4’ü buluyordu. Dün bu toplamdan 10 puanlık kayıp yaşandı. İstanbul, Ankara ve İzmir’in yanı sıra Hatay, Çanakkale, Adana, Denizli, Antalya, Mersin, Zonguldak gibi illerin tercihi ‘hayır’ oldu.

EN YÜKSEK EVET OYU BAYBURT’TA

Referandumda en yüksek ‘evet’ oyu yüzde 81.67 ile Bayburt, en ‘yüksek’ hayır oyu ise 80.42 ile Tunceli’den çıktı. Oy sonuçlarına bakıldığında 13 büyükşehir ‘evet’, 17 büyükşehir ‘hayır’ tercihi yaptı. Referandum sonuçlarında dikkat çeken başka bir durum ise geçersiz oyların sayısındaki artış oldu. 1 Kasım 2015 seçimlerinde 697 bin olan geçersiz oy sayısı dünkü anayasa referandumunda 847 bin 537’ye yükseldi.

Referandum 2017 sonuçları... (İl il, ilçe ilçe referandum sonuçları)
AK Partililer referandum sonucu kutladı

İŞTE REFERANDUMDA DİKKAT ÇEKEN SONUÇLAR

Türkiye, 7 yıl aradan sonra 7’nci anayasa referandumunu gerçekleştirirken seçmene ilk kez sistem değişikliği soruldu. Hazırlanan 18 maddelik anayasa değişikliğinin oylandığı ve Türkiye’nin 94 yıllık yönetim şeklinin değişmesi anlamına gelen bu referandumda 1.2 puan farkla ‘evet’ oyları önde çıktı. Türkiye seçmeni, yönetim sistemi değişikliğine yüzde 51.4 ‘evet’, yüzde 48.6 ‘hayır’ dedi. Evet oyları 1 milyon 293 bin oyla öne geçti. Türkiye Cumhuriyeti’nin 30 Ekim 1923’te kurulan ilk hükümetinden bu yana uygulanan ‘Cumhurbaşkanı-Başbakan ve Bakanlar Kurulu’ şeklindeki parlamenter sistem, 94 yıl sonra ‘Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ olarak adlandırılan başkanlık sistemiyle değiştirildi.

AK Parti’nin MHP ile uzlaşarak TBMM gündemine getirdiği, CHP ve HDP’nin muhalefet ettiği başkanlık paketinin en çok tartışılan konularını, “Rejim değişikliği, tek adamlık, cumhurbaşkanına federasyon kurma yetkisinin verildiği iddiası, 18 yaşa milletvekili verilmesi ve milletvekili sayısının 600’e çıkarılması” oluşturdu.

DETAYLI SONUÇLAR İÇİN HARİTAYI TIKLAYIN

SÜRPRİZ YAPAN İLLER

Aynı heyecan, seçim günü de sürdü ve evet oylarının önde çıkmasıyla sonuçlanan oylama analiz edildiğinde, seçimin sürprizi İstanbul ve Ankara oldu. AK Parti’nin büyük önem verdiği ve kampanyanın son iki günü yoğun çalışma yaptığı bu iki ilde ‘hayır’ oyları önde çıktı. Bu illerde yüzde 2.4’lük farkla hayırlar öne geçti. 1 Kasım seçim sonuçlarına göre, bölgelerde oy sonuçlarında belirgin bir değişiklik olmazken, bölgesel dengeleri bozan iller oldu. Hatay, Çanakkale, Adana, Denizli, Antalya, Mersin, Zonguldak gibi iller, beklenenin aksine tercihini “hayır”dan yana kullandı. Referandumda, en yüksek evet oyu yüzde 81.67 ile Bayburt, en yüksek hayır oyu ise yüzde 80.42 ile Tunceli’den çıktı. 13 büyükşehir evet, 17 büyükşehir hayır tercihi yaptı.

Referandum 2017 sonuçları... (İl il, ilçe ilçe referandum sonuçları)

GEÇERSİZ OYLAR YÜKSEK

Referandum sonuçlarında dikkat çeken başka bir durum ise geçersiz oyların sayısındaki artış oldu. 1 Kasım 2015 seçimlerinde 697 bin olan geçersiz oy sayısı, dünkü anayasa referandumunda 847 bin 537’e yükseldi. Parti tercihleri olmadığı için karmaşık olmayan ve sadece ‘evet-hayır’ şeklinde iki tercihle yapılan oylamada geçersiz oyların bu kadar yüksek olması dikkat çekti.

İKİ PARTİDE YÜZDE 10 KAYIP

Uzlaşmayla anayasa değişikliğini Türkiye’nin gündemine taşıyan iki partinin tabanındaki duruma bakıldığında da ilginç sonuçlar ortaya çıktı. 1 Kasım’da AK Parti’nin aldığı yüzde 49.5 oyla, anayasa değişikliğine destek veren MHP’nin yüzde 11.9 olan oyları hesaba katıldığında, iki partinin oy toplamı yüzde 61.4 ediyordu. Referandum sonuçları, iki partinin seçmeninde yaklaşık 10 puanlık fire olduğunu ortaya koydu. Firelerin büyük bölümünün MHP’de olduğu, bu partiden sadece yüzde 3’lük destek geldiği iddia ediliyor. Bu durumda, AK Partili seçmenin sadece yüzde 2’sinin bu sisteme destek vermediği sonucu çıkıyor.

EYALET TARTIŞMASI 2 PUAN GÖTÜRDÜ

AK Parti yönetimi, referandum sonuçlarını gece yarısı partide değerlendirdi. Yapılan ilk değerlendirmelerde, “Seçmen yola devam dedi, ama özeleştiri de istedi” yorumu yapıldı. Parti yöneticileri referandum sonuçlarına ilişkin ilk değerlendirmeleri şöyle oldu: “Belediyelerimiz sonucu olumsuz etkiledi. Seçim, 15 Temmuz’la kazanıldı. Eyalet tartışması iki puan götürdü. Sonuçlar teşkilatlardaki değişimi hızlandıracak. Seçmen ülkeyi yönetmek için ‘uzlaşın’ dedi. Kıyı şehirlerinde dikkat edilmezse yerel seçimler kaybedilir. İstanbul üzerinde özel çalışma yapılmalı. Sonuçlar kabine değişikliğini hızlandıracak. Cumhurbaşkanlığı seçimi için MHP ile ittifak sürecek. AK Parti seçmeni yaşlanıyor. Gençler, eğitimliler ve kentliler AK Parti’den uzaklaşıyor.”

Referandum 2017 sonuçları... (İl il, ilçe ilçe referandum sonuçları)
Evet’i destekleyen vatandaşların kutlamaları geç saatlere kadar sürdü. (Taksim)

Referandum 2017 sonuçları... (İl il, ilçe ilçe referandum sonuçları) Berlin’de CHP’liler referandum sonuçlarını böyle takip etti.

Referandum 2017 sonuçları... (İl il, ilçe ilçe referandum sonuçları)

Güneydoğu AK Parti’ye doping oldu

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ‘hayır’ oyları daha yüksek çıkarken, 1 Kasım seçimlerinde oy dağılımına göre HDP’nin güçlü olduğu illerde ‘evet’ oyundaki artış dikkat çekti. Bu durum bölgede AK Parti’ye destek olarak değerlendirildi.

Güneydoğu Anadolu bölgesinde 9 ilden 5’i ‘hayır’ derken Gaziantep, Şanlıurfa gibi büyük nüfuslu kentler ‘evet’e destek verdi. Bölgede katılım yüzde 83 olarak belirlendi. Gaziantep’te ‘evet’i destekleyen AK Parti ve MHP’nin 1 Kasım’daki oy oranı yüzde 71.2 olurken, referandumda ‘evet’ oyları 62.46 olarak sandığa yansıdı. Gaziantep’te AK Parti ve MHP, 8.74 puanlık fire verdi. Diyarbakır’da HDP ve CHP’nin 1 Kasım’da yüzde 74.4 olan oy oranına karşılık referandumda ‘hayır’ oyu yüzde 67.58 oldu. Şanlıurfa’da AK Parti ve MHP’nin 1 Kasım’da aldığı oy toplam 67.4 olurken, referandumda bu ilden ‘evet’e destek 3.4 puan artarak yüzde 70.8 oldu.

KAYYUM ATANAN BELEDİYELERDE AK PARTİ’YE OY ARTIŞI

2017 referandum sonuçlarının netleşmesiyle birlikte kayyum atanan belediyelerdeki oy oranları da belli oldu. 1 Kasım 2015 Genel Seçimleri’ne göre kayyum atanan illerdeki oy oranlarının değişimi dikkat çekti.

Kayyum atanan illerde ‘hayır’ tercihi çoğunlukta olsa da, Kasım 2015 seçimlerine göre oylarda azalma yaşandığı görüldü.

AK Parti ve MHP bloğunun 1 Kasım 2015 seçimlerindeki oy toplamına göre referandumdaki ‘Evet’ cephesinin değişimine bakıldığında, en çok artış yaşanan iller arasında kayyum atanan Hakkari, Şırnak, Ağrı, Mardin, Van, Siirt, Diyarbakır, Batman ve Tunceli de yer aldı.

Referandum sonuçlarının belli olmasının ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yaptığı açıklamada, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki oyların önemine ayrıca vurgu yaparak, “Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki oyların ayrıca önemi olduğunu belirtmek isterim. Partilerin halk oylamasındaki pozisyonlarını ele aldığımızda oylarda artış olduğunu görüyoruz. Bu sonucun ülkemizde yeni bir dönemin başladığını müjdecisi olacaktır.” diye konuştu. Kayyum atanan belediyelerdeki ‘evet’ ve ‘hayır’ oy oranları şu şekilde:

BATMAN EVET: %36,48 HAYIR: % 63,52

1 KASIM 2015 GENEL SEÇİM SONUÇLARI: % 68.15 HDP, % 28.38 AK PARTİ

HAKKARİ EVET: 32,53 HAYIR: 67,47 1

KASIM 2015 GENEL SEÇİM SONUÇLARI: %83.71 HDP, %12.62 AK PARTİ

DİYARBAKIR EVET: 32,42 HAYIR: 67,58

1 KASIM 2015 GENEL SEÇİM SONUÇLARI: %72.79 HDP, %21.37 AK PARTİ

MARDİN EVET: 40,96 HAYIR: 59,04

1 KASIM 2015 GENEL SEÇİM SONUÇLARI: %68.36 HDP, %28.52 AK PARTİ

ŞIRNAK EVET: 28,41 HAYIR: 71,59

1 KASIM 2015 GENEL SEÇİM SONUÇLARI: %85.53 HDP, %11.11 AK PARTİ

VAN EVET: 42,80 HAYIR: 57,20

1 KASIM 2015 GENEL SEÇİM SONUÇLARI: %65.53 HDP, %30.03 AK PARTİ

TUNCELİ EVET: 19,58 HAYIR: 80,42

1 KASIM 2015 GENEL SEÇİM SONUÇLARI: %55.85 HDP, %28.23 CHP, %11.69 AK PARTİ

SİİRT EVET: 47,93 HAYIR: 52,07

1 KASIM 2015 GENEL SEÇİM SONUÇLARI: %58.28 HDP, %36.67 AK PARTİ

AĞRI EVET: %43,06 HAYIR: %56,94

1 KASIM 2015 GENEL SEÇİM SONUÇLARI: %68,14 HDP, %26,93 AK PARTİ

İstanbul, Ankara ve İzmir neden ‘hayır’ dedi

İSTANBUL: KALELERDE OY KAYBI
8 Nisan’da Yenikapı’daki miting alanını dolduranlara Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım ile birlikte hitap etmişti. Referandumdan bir gün önce de dörder miting yaparak İstanbul’da tüm ağırlıklarını hissettirdiler. Ancak son gün 4 ayrı yerde yapılan konuşmalar da evet oylarını iktidarın beklediği düzeye taşımadı.

İstanbul’da, CHP, HDP ve MHP içindeki muhaliflerin oluşturduğu ‘hayır’ bloğu az bir farkla öne geçmeyi başardı.

1 Kasım 2015 seçimlerinde yüzde 48.72 oy alan AK Parti ile 8.59 oy alan MHP’nin oluşturduğu ‘evet’ bloğunda referandum matematiği İstanbul’da şaştı. Evet oyları yüzde 50’nin üzerine çıkamadı. İstanbul’da yüzde 50’nin üzerine çıkan ‘hayır’ oylarının temsilcileri, 1 Kasım 2015 seçimlerinde (CHP yüzde 30.44, HDP ise yüzde 10.55) oyların yüzde 40.99’unu toplamıştı. AK Parti geçen seçimlerde en yüksek oy aldığı Sultanbeyli, Sultangazi ve Esenler’de oy kaybı yaşadı.

BEŞİKTAŞ’TA REKOR
Hayır oylarının en yüksek çıktığı ilçe Beşiktaş oldu. Geçen seçimlerde CHP + HDP’nin yüzde 73.78 oranında oy aldığı Beşiktaş’ta hayır oyları yüzde 83’ü geçti. Beşiktaş’ı yüzde 80.2 ile Kadıköy, yüzde 77.42 ile Bakırköy izledi.

AK Parti 1 Kasım 2015’de Sultanbeyli’de yüzde 66.93 ile en yüksek oyu almıştı. MHP ise yüzde 5.24 (AK Parti + MHP toplamda 72.76) oya ulaşmıştı. Sultanbeyli’de evet oyları bu kez yüzde 70.48’de kaldı. Sultanbeyli’den son seçimde yüzde 24.57 oy çıkaran CHP + HDP ise hayır oylarını yüzde 29.5’a yükseltti.

ÜSKÜDAR’DA HAYIR
Esenler’de AK Parti yüzde 65.4, MHP yüzde 7.63 (toplamda yüzde 73) oy almışlardı. Referandumda iki parti toplam 66.4’de kaldı. 1 Kasım’da yüzde 24.47 oy alan CHP + HDP ise 16 Nisan’da yüzde 33.57’ye ulaştı.

AK Parti’nin 1 Kasım seçiminde İstanbul’da yüzde 60.58 ile en yüksek oy çıkardığı 3’üncü ilçe olan Sultangazi’de MHP ile toplam 65.82 olan oyları, referandumda yüzde 61.61’de kaldı. CHP ve HDP’nin yüzde 31.98 olan oy oranı yüzde 38.98’e yükseldi.

AK Parti’nin kalelerinden biri olan Fatih’te ‘evet’çiler yüzde 51.4 ile ucu ucuna önde bitirdi. Eyüp’te tam tersi oldu ve yüzde 51.4 ile ‘hayır’cılar öndeydi. Dikkat çeken bir diğer sonuç da Üsküdar’dan geldi. 1 Kasım seçiminde yüzde 57.47 olan AK Parti + MHP oyları, referandumda yüzde 46.8’le hayır cephesinin gerisinde kaldı. Oy kaybı yüzde 10’u aştı. / Celal KORKUT

ANKARA: ÇANKAYA ETKİSİ
BAŞKENT Ankara’da nefes nefese bir yarış yaşandı. Önce evet oyları öndeydi, saatler ilerledikçe hayır oyları öne geçti. Siyasetin merkezi olan Başkent aynı zamanda memur şehri olarak bilinir. Ancak Ankara eski Ankara değil; sadece memur şehri olarak kalmadı, ticaretin, savunma sanayinin, inşaat sektörünün de kalbi konumuna geldi. Tüm bunlardan önemlisi Ankara eğitim seviyesi açısından Türkiye’nin en önde gelen şehirlerinden biri. Üstelik son yıllarda kentleşme oranı da çok yükseldi. AK Parti referandum sürecinde yaptırdığı araştırmalarda tam da bu konuyla karşı karşıya kaldı. Strateji ekibinin en çok tartıştığı konulardan biri buydu. Araştırmalarda eğitimli kesimin ve kentlileşme oranının yüksek olduğu illerde seçmenin ‘hayır’ diyeceği ortaya çıkmıştı. Eğitimli ve kentleşme oranı yüksek yerlerde yaşayan seçmenin beklentisi yüksek. Araştırmalara göre üstelik eğitim arttıkça iktidara yönelik eleştiriler de artıyor.

ÇANKAYA VE YENİMAHALLE ETKİSİ
Böyle bir atmosferde gidilen referandum sürecinde İstanbul ile birlikte sonucu merak edilen şehir Ankara’daydı. Başkentte Türkiye’nin aksine referandum sonucu yüzde 51 ile hayır çıktı. Ankara’daki hayıra götüren sonucu ilçe ilçe değerlendirecek olursak CHP’nin kalesi olan Çankaya’da yüzde 78.2 gibi bir oranla seçmen hayır yönünde oy kullandı. Başkentte seçmen sayısının en yoğun olduğu Çankaya’daki farka, yine CHP’li belediye tarafından yönetilen Yenimahalle İlçesindeki yüzde 57.5’lik hayır eklenince Başkent’teki tablo değişti. 25 ilçesi bulunan başkentte ikisi AK Partili, biri MHP’li belediye başkanları tarafından yönetilen Etimesgut (MHP ), Mamak (AK Parti) ve Elmadağ da (AK Parti ) hayır oranlarının yüksek olduğu yerlerdi.

GÖKÇEK ‘YÜZDE 58 EVET’ DEMİŞTİ
Başkentte genel tabloya bakacak olursak 25 ilçenin yalnızca 5’inde hayır oylarının önde çıkmasına rağmen Türkiye’deki fotoğrafın aksine başkentin tercihi ‘hayır’ oldu. Seçimden bir gün önce Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek’in yüzde 58 olarak açıkladığı ‘evet’ oyları beklenenin neredeyse yüzde 10 altında kaldı. AK Parti geçmiş seçimlerde olduğu gibi dış ilçelerden yüksek oy aldı. Çamlıdere yüzde 84, Akyurt yüzde 79, Pursaklar yüzde 76 ‘evet’ dedi ve aradaki farkın daha da fazla açılmasını engelledi.

YÜZDE 14’LÜK KAYIP
1 Kasım 2016 seçim sonuçlarına bakınca Ankara’da AK Parti’nin yüzde 48.98, MHP’nin yüzde 14.01 oy oranı vardı. Evet bloğu başkentte yüzde 63’ü oluşturuyordu. Bu oran referanduma yansımadı. AK Parti’den yapılan ilk değerlendirmede 1 Kasım seçimlerine göre arada oluşan yüzde 14’lük kaybın ana gerekçeleri olarak bunun bir sistem değişikliği olarak görülmesi, eğitim seviyesi ve kentlileşme oranı ile de ‘hayır’ arasında ters orantı olması gösteriliyor. / Hande FIRAT

İZMİR: EVET HÜSRANI
REFERANDUMDA en fazla merak edilen sonuçların başında İzmir geliyordu. Başbakan Binali Yıldırım’ın özellikle son hafta üç gün kaldığı ve semt semt dolaştığı İzmir’de ‘evet’ cephesini hayal kırıklığına sokan sonuçlar çıktı. İzmir’de 1 Kasım 2015 seçimlerinde yüzde 42.38 olan evet cephesi, anayasa referandumunda yüzde 11.14 kayıpla yüzde 31.24’e gerilirken; yüzde 55.40 olan hayır cephesi ise oylarını yüzde 13.36 artırarak 68.76’ya yükseltti. Evet oylarının beklentilerin altında kalmasında MHP seçmeninin yeterli desteği sandığa yansıtamamasının da etkisi oldu. İlçe bazında sonuçları incelediğimizde tablo şöyle oluştu.

HAYIR OYLARI YÜKSELDİ
Konak’ta yüzde 62.4 olan hayır cephesi oyları 72.61’e çıkarken; evet cephesi oyları yüzde 35.5’ten yüzde 27.39’a geriledi. Karşıyaka’da oylarını yüzde 10.1 artıran hayır cephesi yüzde 73’ten yüzde 83.10’a yükseldi; evet cephesinin ise yüzde 25 olan oyu 16.90’a geriledi. Balçova’da hayır bloğu oyları ise yüzde 66’dan 78.51’e yükselirken; 32.1 olan evet cephesi oyları 21.49’a indi. Buca’da ise yüzde 51 olan hayır cephesi oyları 15.09 artarak 66.09 oldu; evet cephesi ise 46.8’den 33.91’e geriledi. Bornova’da hayır cephesi oylarını yüzde 54.1’den yüzde 68.41’e yükseltti; evet cephesi ise yüzde 11.41 azalışla 43’ten 31.59’a geriledi.

İzmir’de AK Parti ve MHP’nin önemli ilçelerinden Bergama’da ise 1 Kasım 2015 seçimlerinde yüzde 46.1 oy alan hayır cephesi bu kez 59.44’e ulaştı; evet cephesinin ise 51.1 olan oyları 40.56’ya düştü. Beydağ’da ise yüzde 49.8 olan hayır cephesi oyları yüzde 18.63 artarak 68.43’e ulaştı; evet cephesi oyları ise 44.8’den 31.57’ye indi. Kiraz’da oylarını yüzde 18.81 artırmayı başaran hayır bloğunun oy oranı yüzde 35.2’den 54.01’e çıktı; evet cephesi ise 14.11 kayıpla 60.1’den 45.99’a düştü. Ödemiş’te yüzde 45.1’lik olan hayır cephesi oyları yüzde 60.64’e yükseldi; yüzde 52 olan evet bloğu oyları ise yüzde 39.36’da kaldı. / Deniz SİPAHİ

Erdoğan onlara teşekkür etmişti, yanıt geldi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün gece seçim sonuçlarının netleşmesinin ardından yaptığı konuşmada özellikle Güneydoğu’daki oy artışından dolayı Hüda-Par’a teşekkür etti.

DHA’ya referandum sonucunu değerlendiren Hüda-Par Diyarbakır il Başkanı Şeyhmus Tanrıkulu, herkesin çıkan sonucu saygı göstermesi gerektiği ve sonucu göre yeni bir siyaset belirlemesi gerektiğini söyledi. Şeyhmusı Tanrıkulu, “MHP evet blokunda yer almasına rağmen, milliyetçi oyların hayıra gittiği ortaya çıktı ve milliyetçi söylem ve uslubun iflas ettiği görüldü. Eğer belediyelere kayyum atanmasaydı ve HDP’li milletvekilleri tutuklanmasaydı hayır blokunun oyları daha fazla düşecekti”değerlendirmesinde bulundu.