Antik Kent’e bütçe engeli
Adana’nın Kozan ilçesi bulunan ve sütunlu caddeleri, mozaikleri, kapıları, kiliseleri, hamamları, Roma Olimpiyatlarının yapıldığı stadyumu ve antik tiyatro alanları gibi birçok tarihi mekanın bulunduğu Anavarza Antik Kentinde başlatılan kazı çalışmalarına bütçe yetersizliği nedeniyle ara verildi.
EROL KARAOĞLAN
ADANA
Mersin Üniversitesi Arkeoloji Bölümünden Doç. Dr. Murat Durukan’ın danışmanlığında Eylül ayında başlanan Anavarza kazılarına bu yıl itibari ile bütçe sıkıntısı yüzünden ara verildi. Yaklaşık 2,5 aydır Anavarza Antik Kenti’nin tiyatro bölümünde kazı çalışmalarını sürdürdüklerini kaydeden Doç. Dr. Durukan, bölgedeki mozaiklerin dünya çapında 2. bir Zeugma etkisi yapacak potansiyelde olduğuna dikkat çekti. Antik kentin önemi ve özellikleri hakkında bilgiler veren Dr. Durukan, “Anavarza M.Ö. 1. yüzyılda kurulmuş olan zengin bir şehir. Ancak Anavarza M.S. 3 yüzyılda en zengin çağına ulaşmış bir kenttir. 4. yüzyıl başlarında imparator Teodostos tarafından Kilikya ikiye bölünmüş bir tarafı Tarsus diğer tarafı Anavarzus olarak belirlenmiştir. Dolaysıyla biz burada Kilikya kentlerinin başkentlerinden birinde kazı çalışmalarımız başlattık. Anavarzus genişlik olarak çok büyük bir alanı kaplayan antik kenttir. Bu antik kentlerde de büyük metropoller de göreceğimiz mimari anıtsal yapılar var. Bunlardan biri tiyatro. Tiyatroda çalışmalarımız büyük sürpriz sonuçlar verdi. Amacımız oturma basamakların ve tiyatronun bazı mimarı çalışmalarını incelemek istedik. Yapmış olduğumuz kazı çalışmalarında oturma basamaklarının yerinde olmadığını gördük. Bu oturma basamakları nerede olabilir diye bir araştırma yaptık. Bu çalışmalarımız sonucunda tiyatronun oturma basamakları ile ilgili sahne ve oturma basamaklarının taşları Arap surlarına çekilmiş ve burası M.S. 8 yüzyılda taş ocağı olarak değerlendirilmiş. Bu sur duvarları üzerinde Anavarzanın oturma taşlarını yani blok taşlarını kullanmışlar biz de bunları bulduk. Şu anda kentin biraz daha ileri iki noktalarında sur duvarlarını görüyoruz. Biz bu sonucu çok önemsedik. Çünkü yarın burası çok önemli bir turizm merkezi haline gelecek dedi.
Durukan, Bütün Antik dünyanın en büyük sütunlu yollarından bir tanesi burada var o sütunlu yolu da seneye ortaya çıkarmak için çalışmalarımızı orada yoğunlaştıracağız. 1300 civarında sütun ve sütun parçası sayılabilir durumda, caddenin genişliği 35 metre. Dolayısıyla bu kadar geniş bir caddenin antik dünyada örneğine rastlanamadı. Sütunlu yolun uzunluğu da yaklaşık 2,5 km devam ediyor cadde. Şimdi ise Ceyhan nehrinin alüvyonlarının altında kalmış vaziyette biz bunları önümüzdeki yıl temizleyerek ortaya çıkarmayı hedefliyoruz dedi.
Doç. Dr. Durukan, kazı çalışmaları sebebiyle bölgede yer alan köyün taşınmasının da söz konusu olacağını belirterek, “Eğer köyü taşıyabilirsek köy evlerinin altında mozaikler olduğunu biliyoruz. Bunların bazılarını görmüş durumdayız. Bazıları hakkında ise duyumlar almış durumdayız. Burada bulunan mozaikler bir Zeugma etkisi yaratabilir” dedi.
Adana Müze Müdürü Kazım Tosun da kazı alanında Mersin Üniversitesi’nden iki arkeologun yanı sıra 13 işçi ile bakanlıktan sağlanan ödenekle çalışmalara başlandığını hatırlattı. Tosun, “Yaptığımız tespitler sonrası öncelikle kazılarımıza ala kapı dediğimiz yerde satır temizliği ile başladık. Daha sonra bu tiyatroda çalışmalarımıza başladık. Ödenek sorunu nedeni ile çalışmamız kısa sürdü. Ama önümüzdeki sene ödenek boyutunda çalışmalarımız daha uzun sürecek” dedi.
Anavarza antik kentinde, Adana Müzesi Müdürü Kazım Tosunun başkanlığında ve Mersin Üniversitesi Arkeoloji Bölümünden Doç. Dr. Murat Durukanın bilimsel danışmanlığında Eylül ayının ilk haftasında başlatılan Arkeolojik kazılar antik tiyatroda yapılan kazıların, bütçe olanakları doğrultusunda Kasım ayı sonlarına kadar sürdürülmesi planlanmış, 2 arkeolog ve 13 işçinin katılımıyla yürütülen 2012 yılı çalışmalarında, tiyatronun bir kesitini toprak altından çıkarmak ve oturma sıralarını görebilmek hedeflenmişti. Kültür ve Turizm Bakanlığının tahsis etmiş olduğu bütçe ile kazılar başlanmış, ancak 2012 yılı çalışmaları programlanandan kısa sürdü.
